Το Πηνελόπειο Ίδρυμα ιδρύθηκε στη Νέα Ιωνία Αττικής από το Σωματείο Καρυάτιδες και το Σωματείο Αποφοίτων του Αμερικανικού Κολλεγίου Θηλέων Κωνσταντινουπόλεως. Θεμελιώθηκε στις 4 Απριλίου του 1958. Στόχος του ήταν να προσφέρει στέγη και εκπαίδευση σε νέα κορίτσια ηλικίας άνω των 12 ετών, που κινδύνευαν να εγκλειστούν μαζί με βαρυποινίτισσες, λόγω κάποιων ελαφρών παραστρατημάτων τους. Οι κυρίες Ελένη Κανελλοπούλου και Ελένη Τράντα εμπνεύστηκαν την ίδρυση και το στόχο του Π.Ι., μετά από επίσκεψή τους στις φυκακές Αβέρωφ, όπου και διαπίστωσαν τη ζοφερή κατάσταση που επικρατούσε με το συγχρωτισμό βαρυποινιτισσών με μικρά κορίτσια.
Το Σωματείο Καρυάτιδες, τμήμα 271 των Θυγατέρων της Πηνελόπης, ιδρύθηκε το 1953 με πρωτοβουλία των κυριών Ελένη Κανελλοπούλου και Ελένη Τράντα και με συμμετοχή πολλών άλλων κυριών, που ήθελαν να προσφέρουν οικειοθελώς υπηρεσίες στη δύσκολη εκείνη εποχή. Ήθελαν, επίσης, να κρατήσουν ζωντανούς δεσμούς και στενή επαφή με τους ομογενείς μας στην Αμερική. Οι Θυγατέρες της Πηνελόπης είναι ο κλάδος γυναικών της ομογενειακής οργάνωσης AHEPA, που ιδρύθηκε το 1922 στις Ηνωμένες Πολιτείες, με στόχο την προώθηση των αξιών του Ελληνισμού, της εκπαίδευσης, της φιλανθρωπίας και της υπευθυνότητας των πολιτών.
Οι κυρίες Ελένη Κανελλοπούλου και Ελένη Τράντα κατέβαλαν σκληρές προσπάθειες για την εξεύρεση των απαραίτητων κονδυλίων. Συνεισφορές, δωρεές,έρανοι, κοσμικές εκδηλώσεις κ.α. πραγματοποιήθηκαν με τον προσωπικό μόχθο των μελών του Σωματείου. Ένα παράδειγμα: αγόρασαν αυτοκίνητο για το οποίο πουλούσαν λαχνούς στους δρόμους της Αθήνας. Οι Θυγατέρες της Πηνελόπης της Αμερικής συνεισέφεραν, επίσης, ένα μέρος του κόστους ανέγερσης.